Toprak isteği bakımından susam pek seçici değildir. Ancak drenajı iyi olan, organik maddelerce zengin, alüvyal yapıdaki kumlu killi hafif topraklarda daha iyi verim verir. Killi, kireçli olan, su tutan ve fazla çakıllı olan topraklardaki gelişimi iyi olmaz. Çimlenme oranı fazla olmasına rağmen, tohumları küçük olduğundan çıkışı zayıf olur. Bu nedenle ekim yapışacak toprağın ve tohum yatağının özenle hazırlanması gerekir. İlk ürün Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci üründe hasattan sonra Haziran ayı Temmuz ayının ilk haftasına kadar yapılır. Ancak soğuk bölgelerde ikinci ürün yetiştirilmesi olanaksızdır. Yağışlar dikkate alınarak sonbaharda ekimi yapılmalıdır.

Susam yetiştiriciliğinde toprağın hazırlanmasına sonbaharda başlanmalıdır. Toprağın 20-25 cm derinlikte sürülmesi gerekir. Kışa girerken sürülmüş olan topraktaki su alma kapasitesi artacağından, topraktaki fiziksel yapı düzelir. Eğer sürüm sonrası yabani ot oluşursa, kış gelmeden toprak kaz ayağıyla 10-15 cm derinlikte işlenmeli ve otlar temizlenmelidir. İlkbahardaki toprak hazırlığı toprağın tavı ve iklime bağlı olarak değişir. Ancak toprağı derin işlemekten kaçınılmalıdır. Bu toprakta su kaybına yol açar. Toprak yüzeysel olarak sürülmeli ya da kaz ayağıyla 10-15 cm yüzeysel işlenmelidir. İklimin durumuna göre ekimden önce bir defa sulanması gerekebilir.

Susam ekimi sırasında kombine mibzerler kullanılmazsa, gübreler santrifüj gübre makinesi yardımıyla toprağa verilir, yabancı otla mücadele ilacı kullanılır, tırmıkla ilaç ve gübre toprakla karıştırılır, toprak sürgü ile bastırılır. Bunlar toprağı ekime hazır eder. Tırmık ve sürgüyle toprak belirli oranda toprağı tesviye etmiş olur.

Susamda ikinci ürün ekimi çoğunlukla arpa, buğday hasadı sonrasında yapıldığı için, ekimden önce toprakta yeteri kadar tav olmaz. Bu yüzden önce toprak sulanır. Sıcaklığa göre 4-5 günde tavına gelen toprak, pullukla 15-20 cm derinlikte sürülerek gübrelenir. Yine gübre makinesiyle gübreler toprağa saçılır, abani ot mücadelesi yapılır. Ekim derinliğine göre ilaç ve gübre toprakla karıştırılır.

Gelişim süresi kısa olan susam yetiştiriciliğinde, gübrenin hepsi ekimden önce atılmalıdır. Gübrenin miktarı toprağın, iklimin koşullarına, susamın türüne, sulu ve kuru tarım yapılmasına bağlı olarak değişir. Ekim zamanı ise toprak sıcaklığına göre değişir. Ege Bölgesinde genellikle Nisan ve Mayıs aylarında ilk ürün ekimi, Haziran, Temmuz başında ise ikinci ürün ekimi yapılır. Kuru tarım yapılan bölgelerde ise Mayıs ayında ekim yapılarak, toprak tavından en verimli şekilde yararlanılır.

Çapa bitkisi olan susam ekiminde çapa zamanında yapılmalıdır. Bu yabancı otla mücadele için, topraktaki nemin korunmasında ve verimin yüksek olmasında önemlidir. 10-15 cm'ye kadar büyüyen susamda sıra üzeri mesafe de 15-20 cm olmalıdır. Yine bu aşamada sıra üzeri çapa yapılmalıdır. Fazla su istemeyen susam yetiştiriciliğinde yine de düzenli sulama yapılırsa, alınan verim yüksek olur. Özellikle ikinci ürün ekiminde sulama yapılmalıdır. Bitkinin çiçeklenme başlangıcında, ortasında 2-3 sulama yapılması halinde verim yükselir. Karık usulü sulama yapılması uygundur.

Susamda en fazla bozkurt, susam güvesi, beyaz sinek, yaprak biti gibi zararlılar görülür. Kök çürüklüğü, solgunluk, yaprak lekesi, susam bakteri solgunluğu, susam alternaryası, phylloidy ise en fazla görülen hastalıklar arasındadır. Bu nedenle dikkatli olunmalı, yabancı otla mücadele edilmeli, tarla temiz tutulmalı, artıklardan temizlenmeli ve toprak işlemeye özen gösterilmelidir.

Susam hasadında kapsüller aynı anda olgunluğa erişmez. Tümünün olgunlaşması beklenirse, erken olgunlaşanlar da çatlama, dökülme olur. Bu kayıpların önlenmesi için, hasat olgunluğuna gelen bitkide elle söküm ya da toprağa yakın alandan kesilme ile hasat yapılmalıdır. Üstteki kapsüllerde gelişme devam ettiğinden, bunlar birlikte 15-25 adedi bağlanır ve 6-7 gün baskıya alınır. Daha sonra demetler halinde düz zeminde tepeden bağlanır gümül yapılır. Bu süre 8-15 gün kadar sürebilir. Harmanda demetler temiz bir örtüye silkelenir. Ardından tohumlar savrulur ve temizlenir.

1 Yorum Yapılmış "Susam Nerede Yetişir"